مطالبات کارگران اتوبوسراني در مصاحبه با سعيد ترابيان
1387/03/0216:21
تاکنون، فعاليت هاي سنديکا نتايج مثبتي براي کارگران داشته است. از جمله مي توان به اهدا كت و شلوار، افزايش حقوق كارگران به ميزان 50درصد، بن هاي كارگري، شير و كيك روزانه، اجراي طرح طبقه بندي مشاغل و برخي مزاياي ديگر اشاره کرد.
کاوه مظفری
سعيد ترابيان، کارگري با 10 سال سابقه کار در شرکت واحد اتوبوسراني است. وي از اعضاي سنديکاي کارگران شرکت واحد اتوبوسراني است. ترابيان در تاريخ 13/3/1384 با راي كارگران به عنوان عضو هيئت مديره سنديکا انتخاب شد، و هم اکنون به عنوان مسئول كميسيون تبليغات سنديکا فعاليت مي کند. گفت و گوِِي ذيل به بررسي مشکلات و معضلات کارگران شرکت واحد از نگاه وي مي پردازد.
لطفاً درباره وضعيت کار و زندگي کارگران شرکت واحد اتوبوسراني در سالي که گذشت کمي توضيح دهيد؟
اينکه در سال گذشته، کارگران شرکت واحد با چه مشکلاتي مواجه بودند و براي حل اين مشکلات چه کارهايي انجام دادند؟سعيد ترابيان: رانندگان شركت واحد از جمله زحمتكش ترين اقشار كارگري در كشور هستند. در حال حاضر، عمده ترين مشكلات كارگران اتوبوسراني، عبارت است از بحث قراردادهاي موقت، مسائل مربوط به مرخصي و خرابي يا از کار افتادگي اتوبوس ها. همچنين، مشکل ديگر کارگران، مسئله سرويس هاي اياب و ذهاب است. همانطور که مي دانيد، کارگران اتوبوسراني در دو شيفتِ صبح و بعدازظهر مشغول به كار هستند. اما براي رانندگان صبح كار تنها سرويس اياب، و براي كارگران شيفت عصر تنها سرويس ذهاب برقرار است. يعني صبح كارها سرويس ذهاب و بعدازظهر كارها سرويس اياب ندارند. البته از سال 84، با احياء شدن سنديكاي کارگران اتوبوسراني، نامه نگاري با مديريت براي احقاق حقوق معوقه كارگران آغاز شد. تاکنون، فعاليت هاي سنديکا نتايج مثبتي براي کارگران داشته است. از جمله مي توان به اهدا كت و شلوار، افزايش حقوق كارگران به ميزان 50درصد، بن هاي كارگري، شير و كيك روزانه، اجراي طرح طبقه بندي مشاغل و برخي مزاياي ديگر اشاره کرد.
لطفاً درباره وضعيت کارگران قراردادي بيشتر توضيح دهيد؟سعيد ترابيان: در حال حاضر، در شركت واحد كارگران از استخدام مستقيم خبري نيست. ابتدا کارگران به صورت قراردادي شاغل مي شوند كه اين قراردادها حداقل يک سال است و تا 4 سال هم تمديد مي شود. بعد از آن، اگر مديريت از کارگري راضي بود، امکان دارد که وي را استخدام رسمي کند. در چنين شرايطي، كارگران قراردادي براي آنكه به استخدام رسمي نزديک شوند، معمولاً بايد از مرخصي و استعلاجي استفاده نكنند، و نسبت به جمع آوري بليط كوشا باشند، در حالي كه جمع آوري بليط قانوناً به عهده رانندگان نيست. همچنين، كارگران قراردادي معمولاً با كوچكترين مشكلي، با خطر فسخ قرارداد مواجه هستند.
وضعيت کارگراني که در شرکت هاي خصوصي اتوبوسراني (به اصطلاح تعاوني ها) مشغول به کار هستند چگونه است؟ آنها با چه مشکلاتي روبرو هستند؟ مديريت اين شرکت ها چه تفاوتي به مديريت شرکت واحد دارد، و آيا کارگران در اين شرکت ها استخدام شده اند؟سعيد ترابيان: شركت هاي خصوصي كه در شركت واحد از سال گذشته كار خود را شروع كردند، معمولاً توسط مديران سابق شركت اداره مي شوند. همچنين، تعدادي از رانندگان اين شركت ها، از رانندگان بازخريد شده شركت واحد هستند. در واقع، اين رانندگان با بازخريد کردن خود (در ازاء دريافت يكماه ساليانه به عنوان مزايا)، وارد اين شرکت هاي خصوصي شده اند. در اين شرکت ها، به رانندگان اتوبوس هايي را تحويل داده اند كه از لحاظ فني هيچ تضميني ندارند و كليه تعميرات و هزينه هاي نگهداري آنها نيز به عهده راننده است. در حال حاضر، اكثريت اين راننده ها از واگذاري اتوبوسها ناراضي هستند، حتي تعدادي از آنها براي بازگشت به شغل قبلي مراجعه كردند که متاسفانه مورد موافقت قرار نگرفته است. در شركت هاي خصوصي هيچ راننده اي به صورت استخدام نيست و قوانين كار و تامين اجتماعي شامل حال آنها نمي شود. مديريت نيز هيچگونه مسئوليتي در قبال راننده ندارد. در آنجا هم مديران همانند مديريت در شركت واحد فقط فكر منافع خودشون هستند.
درباره راه اندازي خط BRT که سال گذشته در برخي مسيرهاي اتوبوسراني افتتاح شد، توضيح دهيد؟ مزايا و معايب اين طرح چيست؟ در اين اتوبوس ها براي اولين بار وظيفه جمع آوري بليط از دوش راننده ها برداشته شد، و قرار بود افراد جديدي را براي نظم دادن به ايستگاه ها استخدام کنند، وضعيت اين طرح در حال حاضر چگونه است؟سعيد ترابيان: طرح سامانه اتوبوس هاي تندرو تنها در مسير ميدان آزادي تا سه راه تهرانپارس (دپوي شرق) راه اندازي شده است. اين طرح در ابتدا، با مشكلات روشنايي و حجم بالاي مسافر روبرو شد. اما در حال حاضر کمي بهتر شده است. در هر ايستگاه مسئولي براي جمع آوري بليط گذاشته اند، اما نظم کار هنوز پائين است. مزاياي اين طرح بيشتر براي مسافرين هست كه سريع به مقصد مي رسند. اما براي راننده ها مشکلاتي دارد، از جمله اينکه امكانات رفاهي و سرويس هاي بهداشتي در ابتدا و انتهاي خطوط هنوز تعبيه نشده؛ بعلاوه زمان استراحتي بعد از طي مسير طولاني براي راننده در نظر گرفته نشده است.
تشکيل اتحاديه کارگري، و حق تشکيل سنديکا، يکي از اساسي ترين حقوق کارگران است. در واقع، نهادي مانند سنديکا به پيشرفت و بهبود شرايط کار و زندگي کارگران کمک مي کند و از سوي ديگر رابطه ميان کارگر و کارفرما را نيز تنظيم مي کند؛ کارگران شرکت واحد در سال گذشته در خصوص تثبيت و توسعه نهاد سنديکايي خود چه اقداماتي انجام دادند و با چه موانعي رو به رو بودند؟سعيد ترابيان: برابر مقاوله نامه هاي بنيادين كار (87 و 98) داشتن سنديكا حق مسلم كارگران است. در واقع، کارگران براي تحقق خواسته هايشان، به سنديکايي احتياج دارند که بتواند مستقل و آزادانه از حقوق آنها دفاع کند. بايد توجه داشت که شوراي اسلامي كار كه خود را نماينده كارگران معرفي مي كند در يك انتخابات فرمايشي به سر كار آمده اند، و به جاي دفاع از حقوق كارگران معمولاً سنگ مديريت را به سينه مي زنند و در واقع نماينده كارفرما هستند.
آيا مجمع عمومي سنديکا امسال برگزار مي شود؟سعيد ترابيان: متاسفانه، بعد از اعتراضات صنفي کارگران سنديکايي در سال 1384، تعداد زيادي از كارگران اخراج شدند. همچنين، در سال گذشته برخي از کارگران به دليل ارتباط با اعضاي سنديكا تحت فشار قرار گرفته اند و به حراست شرکت احضار شده اند. در چنين شرايطي، ترس از اخراج در کنار بالا بودن هزينه تهيه مايحتاج روزانه، باعث شده که کارگران در ظاهر با مديريت كنار بيايند. در حال حاضر، بدليل مسائل پيش رو تصميمي راجع به برگزاري مجمع دوم گرفته نشده است.
بعد از برخوردهايي که با کارگران عضو سنديکاي شرکت واحد اتفاق افتاد، تعداد زيادي از آنها اخراج شدند و حتي دبير سنديکا به زندان محکوم شد، وضعيت فعلي اين کارگران اخراجي چگونه است؟ در اين خصوص، چه اقداماتي انجام شده است؟سعيد ترابيان: گروهي از اين كارگران با حكم بازگشت به كاري كه مديريت به آن توجهي ندارد منتظر بازگشت به كار هستند. گروهي از كارگران در شعبه اداره كار غرب با مغاير دانستن احكام هيئت تشخيص با ماده 27 با احتساب بيمه بيكاري از كار اخراج شده و تعدادي هم با اعمال ماده 27 از اداره كار شرق بدون احتساب هيچ مزايايي از كار اخراج و همه كارگران اخراجي در ديوان عدالت اداري پيگير شكايت شان هستند.
به عقيده شما مهمترين مسئله جامعه کارگري ايران چيست، و آنها در راستاي فعاليت هاي مدني و صنفي خود، چه مطالباتي را بايد در دستور کار قرار دهند؟
لطفاً درباره وضعيت کارگران قراردادي بيشتر توضيح دهيد؟سعيد ترابيان: در حال حاضر، در شركت واحد كارگران از استخدام مستقيم خبري نيست. ابتدا کارگران به صورت قراردادي شاغل مي شوند كه اين قراردادها حداقل يک سال است و تا 4 سال هم تمديد مي شود. بعد از آن، اگر مديريت از کارگري راضي بود، امکان دارد که وي را استخدام رسمي کند. در چنين شرايطي، كارگران قراردادي براي آنكه به استخدام رسمي نزديک شوند، معمولاً بايد از مرخصي و استعلاجي استفاده نكنند، و نسبت به جمع آوري بليط كوشا باشند، در حالي كه جمع آوري بليط قانوناً به عهده رانندگان نيست. همچنين، كارگران قراردادي معمولاً با كوچكترين مشكلي، با خطر فسخ قرارداد مواجه هستند.
وضعيت کارگراني که در شرکت هاي خصوصي اتوبوسراني (به اصطلاح تعاوني ها) مشغول به کار هستند چگونه است؟ آنها با چه مشکلاتي روبرو هستند؟ مديريت اين شرکت ها چه تفاوتي به مديريت شرکت واحد دارد، و آيا کارگران در اين شرکت ها استخدام شده اند؟سعيد ترابيان: شركت هاي خصوصي كه در شركت واحد از سال گذشته كار خود را شروع كردند، معمولاً توسط مديران سابق شركت اداره مي شوند. همچنين، تعدادي از رانندگان اين شركت ها، از رانندگان بازخريد شده شركت واحد هستند. در واقع، اين رانندگان با بازخريد کردن خود (در ازاء دريافت يكماه ساليانه به عنوان مزايا)، وارد اين شرکت هاي خصوصي شده اند. در اين شرکت ها، به رانندگان اتوبوس هايي را تحويل داده اند كه از لحاظ فني هيچ تضميني ندارند و كليه تعميرات و هزينه هاي نگهداري آنها نيز به عهده راننده است. در حال حاضر، اكثريت اين راننده ها از واگذاري اتوبوسها ناراضي هستند، حتي تعدادي از آنها براي بازگشت به شغل قبلي مراجعه كردند که متاسفانه مورد موافقت قرار نگرفته است. در شركت هاي خصوصي هيچ راننده اي به صورت استخدام نيست و قوانين كار و تامين اجتماعي شامل حال آنها نمي شود. مديريت نيز هيچگونه مسئوليتي در قبال راننده ندارد. در آنجا هم مديران همانند مديريت در شركت واحد فقط فكر منافع خودشون هستند.
درباره راه اندازي خط BRT که سال گذشته در برخي مسيرهاي اتوبوسراني افتتاح شد، توضيح دهيد؟ مزايا و معايب اين طرح چيست؟ در اين اتوبوس ها براي اولين بار وظيفه جمع آوري بليط از دوش راننده ها برداشته شد، و قرار بود افراد جديدي را براي نظم دادن به ايستگاه ها استخدام کنند، وضعيت اين طرح در حال حاضر چگونه است؟سعيد ترابيان: طرح سامانه اتوبوس هاي تندرو تنها در مسير ميدان آزادي تا سه راه تهرانپارس (دپوي شرق) راه اندازي شده است. اين طرح در ابتدا، با مشكلات روشنايي و حجم بالاي مسافر روبرو شد. اما در حال حاضر کمي بهتر شده است. در هر ايستگاه مسئولي براي جمع آوري بليط گذاشته اند، اما نظم کار هنوز پائين است. مزاياي اين طرح بيشتر براي مسافرين هست كه سريع به مقصد مي رسند. اما براي راننده ها مشکلاتي دارد، از جمله اينکه امكانات رفاهي و سرويس هاي بهداشتي در ابتدا و انتهاي خطوط هنوز تعبيه نشده؛ بعلاوه زمان استراحتي بعد از طي مسير طولاني براي راننده در نظر گرفته نشده است.
تشکيل اتحاديه کارگري، و حق تشکيل سنديکا، يکي از اساسي ترين حقوق کارگران است. در واقع، نهادي مانند سنديکا به پيشرفت و بهبود شرايط کار و زندگي کارگران کمک مي کند و از سوي ديگر رابطه ميان کارگر و کارفرما را نيز تنظيم مي کند؛ کارگران شرکت واحد در سال گذشته در خصوص تثبيت و توسعه نهاد سنديکايي خود چه اقداماتي انجام دادند و با چه موانعي رو به رو بودند؟سعيد ترابيان: برابر مقاوله نامه هاي بنيادين كار (87 و 98) داشتن سنديكا حق مسلم كارگران است. در واقع، کارگران براي تحقق خواسته هايشان، به سنديکايي احتياج دارند که بتواند مستقل و آزادانه از حقوق آنها دفاع کند. بايد توجه داشت که شوراي اسلامي كار كه خود را نماينده كارگران معرفي مي كند در يك انتخابات فرمايشي به سر كار آمده اند، و به جاي دفاع از حقوق كارگران معمولاً سنگ مديريت را به سينه مي زنند و در واقع نماينده كارفرما هستند.
آيا مجمع عمومي سنديکا امسال برگزار مي شود؟سعيد ترابيان: متاسفانه، بعد از اعتراضات صنفي کارگران سنديکايي در سال 1384، تعداد زيادي از كارگران اخراج شدند. همچنين، در سال گذشته برخي از کارگران به دليل ارتباط با اعضاي سنديكا تحت فشار قرار گرفته اند و به حراست شرکت احضار شده اند. در چنين شرايطي، ترس از اخراج در کنار بالا بودن هزينه تهيه مايحتاج روزانه، باعث شده که کارگران در ظاهر با مديريت كنار بيايند. در حال حاضر، بدليل مسائل پيش رو تصميمي راجع به برگزاري مجمع دوم گرفته نشده است.
بعد از برخوردهايي که با کارگران عضو سنديکاي شرکت واحد اتفاق افتاد، تعداد زيادي از آنها اخراج شدند و حتي دبير سنديکا به زندان محکوم شد، وضعيت فعلي اين کارگران اخراجي چگونه است؟ در اين خصوص، چه اقداماتي انجام شده است؟سعيد ترابيان: گروهي از اين كارگران با حكم بازگشت به كاري كه مديريت به آن توجهي ندارد منتظر بازگشت به كار هستند. گروهي از كارگران در شعبه اداره كار غرب با مغاير دانستن احكام هيئت تشخيص با ماده 27 با احتساب بيمه بيكاري از كار اخراج شده و تعدادي هم با اعمال ماده 27 از اداره كار شرق بدون احتساب هيچ مزايايي از كار اخراج و همه كارگران اخراجي در ديوان عدالت اداري پيگير شكايت شان هستند.
به عقيده شما مهمترين مسئله جامعه کارگري ايران چيست، و آنها در راستاي فعاليت هاي مدني و صنفي خود، چه مطالباتي را بايد در دستور کار قرار دهند؟
سعيد ترابيان: آزادي منصور اسالو رئيس هيئت مديره سنديكا، بازگشت به كار اعضاي هيئت مديره و فعالين سنديكايي، لغو احكام صادره از طرف دادسراي انقلاب و ادارات كار، داشتن تشكل مستقل، زندگي شايسته و لغو قراردادهاي موقت و افزايش دستمزدها، از مهمترين خواسته هاي كارگران است. با اميد به لغو قرادادهاي موقت و ايجاد تشكلهاي مستقل كارگري.
